STUDENT HOUSES IN LIMASSOL

Διοργανώτρια Αρχή:    Δήμος Λεμεσού

Αρχιτεκτονική μελέτη: Γιάννης Παναγιώτου Msc, PGDip, PhD Candidate 

                                                 Αναστάσιος Μπαλατσούκας Dipl. Eng. / MSc

                                                 Χριστίνα Τσαρτσαράκη Dipl. Eng.

Τοποθεσία: Λεμεσός, Κύπρος, Ελλάδα 

ΈΤΟΣ: 2025

        Η αρχική συνθετική προσέγγιση καθορίστηκε από τη γεωμετρία του οικοπέδου που ώθησε  στην ανάπτυξη ενός κτιρίου με συμπαγή χαρακτηριστικά στη μικρότερη νότια πλευρά του  οικοπέδου, ενώ επιλέχθηκε προς τη βόρεια πλευρά το άνοιγμα της κάτοψης σε σχήμα V, που  υπαγορεύεται από τη μεγαλύτερη έκταση του οικοπέδου στο βόρειο τμήμα. Αυτή η διάσπαση  εκπορεύτηκε επιπλέον από τις κινήσεις στη στάθμη του ισογείου, που αποτέλεσαν ένα ακόμη  εργαλείο για την αποδόμηση του κτιριακού όγκου.   

        Η επέκταση του ακάλυπτου κοινόχρηστου χώρου προς την καρδιά του κτιριακού συνόλου και  η πρόθεση να προσεγγίζεται η είσοδος του κτιρίου και από τις δύο οδούς που περικλείουν το  οικόπεδο, έδωσαν τη δυνατότητα να διασπαστεί ο ενιαίος όγκος σε επιμέρους, τόσο στο  ισόγειο όσο και καθ’ ύψος.   Δημιουργήθηκε έτσι ένας βασικός άξονας κίνησης στο ισόγειο που δίνει τη δυνατότητα  προσέγγισης της εισόδου του κτιρίου, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί χώρους καθιστικών,  φυτεύσεων και στάθμευσης ποδηλάτων.   Ταυτόχρονα, στο ισόγειο αναπτύσσονται σε διπλό ύψος οι κυριότεροι κλειστοί κοινόχρηστοι  χώροι όπως το αναγνωστήριο, το γυμναστήριο και το δωμάτιο παιχνιδιών μέσα στο οποίο  εισχωρεί δυναμικά το καθιστικό στη μορφή ενός μικρού αμφιθεάτρου.   

        Επιλέχθηκε η ανάπτυξη της επιφάνειας κάποιων από αυτούς τους χώρους τόσο στο ισόγειο,  όσο και στο μεσοπάτωμα (που δεν λογίζεται ως όροφος), ενώ στην άλλη πλευρά του κτιρίου  αναπτύσσεται, στην ίδια στάθμη, ο όροφος των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων. Η  δημιουργία του ενδιάμεσου ορόφου επιχειρήθηκε για να δημιουργήσει στην όψη μια ισχυρή  ζώνη διπλού ύψους που διατρέχει όλο το ισόγειο και αλλάζει ποιότητες και υλικότητα,  ισορροπώντας ανάμεσα στις συμπαγείς επιφάνειες και τα υαλοστάσια.  Το τμήμα του κτιρίου που αναπτύσσεται σε σχήμα V προσεγγίζει το μέγιστο ύψος φθάνοντας  στα 22,50 μέτρα, ενώ στο νότιο τμήμα επιλέγεται να αναπτυχθεί ένας χαμηλότερος κτιριακός  όγκος για να δώσει τη δυνατότητα δημιουργίας ενός κοινόχρηστου, βατού, φυτεμένου  δώματος, ως εναλλακτική στάθμη εκτόνωσης των ενοίκων πέρα από το ισόγειο. 

       Οι βασικές συνθετικές αποφάσεις που προδιάγραψαν τη βασική ογκοπλασία επέτρεψαν στο  κτίριο να «αναδιπλωθεί», δίνοντας τη δυνατότητα για διαμπερότητα στους κοινόχρηστους  χώρους του ισογείου και των ορόφων.   Η χειρονομία, να αναπτυχθούν στην κάτοψη οι απαραίτητες σε αριθμό οικιστικές μονάδες σε  εναλλάξ υποχώρηση ως προς έναν ενιαίο άξονα στοίχισης, μπορεί να επιτρέψει στους  κατοίκους την εκτόνωση σε εσωτερικούς «διαδρόμους-μικρογειτονιές» που ενισχύουν την  κοινωνικοποίηση, παράλληλα με τη δυνατότητα εκτόνωσης που υπάρχει στους εξώστες των  διαμερισμάτων.  Η εναλλάξ διάταξη των οικιστικών μονάδων κατ’ όροφο, αλλά και σε όλους τους ορόφους ως  σύνολο, επιτρέπει την περαιτέρω ογκοπλασία του κτιρίου στην πρόσοψη. 

        Το σύνολο των  εξάρσεων και υφέσεων στην ανάπτυξη των εξωστών που προέρχεται από την επιλογή για τη  διάταξη των δωματίων δημιούργησε συνθήκες που ισορροπούν ανάμεσα στην ιδιωτικότητα και  την κοινωνικοποίηση κατά την παραμονή των ενοίκων στους εξώστες.   Επιπλέον αυτές οι εσοχές στις όψεις δημιουργούν δυνατότητες σκιασμού στα δωμάτια που  βρίσκονται πιο βαθιά στο κτιριακό κέλυφος. Για τους χώρους που βρίσκονται στις εξάρσεις του  κτιριακού όγκου έχει προβλεφθεί στις όψεις του κτιρίου ένα επιπλέον στρώμα σκίασης που  επιβάλλεται από τις κλιματολογικές συνθήκες της Λεμεσού ιδιαίτερα στον νότιο, δυτικό, αλλά  και τον ανατολικό προσανατολισμό.  

        Πάνω σε αυτό το σύστημα, που εξελίσσεται στις όψεις ως ένα επιπλέον ελαφρύ μεταλλικό  στρώμα, ταυτόχρονα με τις διάτρητες μεταλλικές επιφάνειες σκίασης αναπτύσσεται μια κάθετη  πράσινη όψη που βοηθάει βιοκλιματικά το κτίριο, αφού του επιτρέπει να σκιαστεί με φυσικό  και όχι τεχνητό τρόπο.   Η παρουσία των φυτεμένων επιφανειών κατεβάζει τη θερμοκρασία τους θερινούς μήνες την  ίδια ώρα που δημιουργεί ένα μικρό οικοσύστημα από πανίδα και χλωρίδα στα όρια του κτιρίου. 

         Στα κενά που δημιουργούνται από την εναλλάξ διάταξη των εξωστών, αλλά και στις όψεις με  υαλοστάσια προτείνεται η δημιουργία περιοχών φύτευσης από οπλισμένο σκυρόδεμα σε  διάφορες διαστάσεις που ενισχύουν τις φυτεμένες επιφάνειες σε οριζόντιο επίπεδο στους  ορόφους, ενώ ταυτόχρονα βοηθούν την ομαλή ανάπτυξη της φύτευσης ενιαία σε όλο το  ανάπτυγμα της όψης.   Στο ισόγειο για την ηλιοπροστασία των υαλοστασίων που αναπτύσσονται σε διπλό ύψος  δημιουργούνται «πράσινες στοές», κάθετες επιφάνειες φύτευσης σε συνέχεια των ζωνών  πρασίνου που υπάρχουν στο έδαφος.  Οι πράσινες-βιοκλιματικές χειρονομίες συνεχίζονται ως το βατό δώμα του κτιρίου, το οποίο  φυτεύεται σε αρκετά μεγάλο τμήμα του, ενώ παράλληλα σκιάζεται στις περιοχές που  αναπτύσσονται καθιστικά από μία τετράγωνη μεταλλική πέργκολα που βοηθά στην ανάπτυξη  των φυτών και ταυτόχρονα αναπτύσσονται σε αυτή, ως επιφάνειες σκίασης τα διάτρητα  μεταλλικά στοιχεία που συναντούμε στις όψεις. Η πρόσβαση στο δώμα αφορά όλους τους  ενοίκους καθώς αυτό αναπτύσσεται σχεδόν στο μισό κτίριο.   

       Πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας μέσω του προσανατολισμού του κτιρίου, των σκιάσεων  και του συστήματος των πράσινων επιφανειών ως βιώσιμη πρακτική, η πρόταση περιορίζει το  περιβαλλοντικό της αποτύπωμα με την ενσωμάτωση ενεργητικών συστημάτων εξοικονόμησης  ενέργειας με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος στο μη βατό τμήμα του δώματος  του κτιρίου για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως ο ήλιος.  

 Υλικότητα της Πρότασης 

Οι επιλογές στην υλικότητα εκκινούν από την ανάδειξη του σκελετού στην όψη του κτιρίου  ιδιαίτερα στις περιοχές των υαλοστασίων. Τα μεγάλα υαλοστάσια των όψεων, τα εξωτερικά  επάλληλα κουφώματα των δωματίων και ο εμφανής φέροντας οργανισμός είναι βαμμένα σε  πρασινωπή απόχρωση. Οι διαφανείς επιφάνειες στους φεγγίτες, του μεσοπατώματος και του  τμήματος που αναπτύσσονται οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, είναι από υαλότουβλα  που δύνανται να είναι ανοιγόμενα. Στις συμπαγείς τοιχοποιίες συναντάμε λευκό, τριφτό σοβά  στις μεγάλες, «τυφλές», εξωτερικές επιφάνειες του κτιρίου που αποτελεί την τελευταία στρώση  συστήματος εξωτερικής θερμομόνωσης. 

       Στις τοιχοποιίες που βρίσκονται στις περιοχές των  εξωστών επιλέγεται ένα ανθεκτικό ορθογωνικό, κεραμικό πλακίδιο λευκής απόχρωσης. Στα  δάπεδα εσωτερικά του κτιρίου, τους εξώστες και το βατό τμήμα του δώματος προτείνεται χυτό  μωσαϊκό ανοιχτής απόχρωσης, ενώ στα ταβάνια των εξωστών επιφάνεια ξύλου. Το επίκτητο  σύστημα της όψης είναι από ελαφρά μεταλλικά, γαλβανιζέ στοιχεία που φέρουν πλαίσια από  διάτρητη, γαλβανιζέ λαμαρίνα και ορθογωνικό πλέγμα. Όλα τα μεταλλικά στοιχεία είναι  ηλεκτροστατικά βαμμένα σε λευκό χρώμα. Στον ακάλυπτο χώρο τοποθετούνται κυβόλιθοι  ψυχρής απόχρωσης και διάτρητα τσιμεντοπροϊόντα-πλάκες φύτευσης στα τμήματα που δεν  αναπτύσσονται οι κύριες ζώνες πρασίνου.  

 Επεξήγηση Στατικής Μελέτης  

 Το στατικό σύστημα που επιλέγεται για το κτίριο είναι η σύμμεικτη μεταλλική κατασκευή. Ο  στατικός φορέας εδράζεται επί θεμελίωσης οπλισμένου σκυροδέματος (γενική κοιτόστρωση ή  πεδιλοδοκούς), ενώ η ανωδομή συντίθεται από μεταλλικές διατομές δοκών και  υποστυλωμάτων (ΗΕΑ), καθώς και σύμμικτες πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος επί  τραπεζοειδούς λαμαρίνας. Επιλέγεται η συγκεκριμένη μέθοδος εξαιτίας του βαθμού  προκατασκευής που εμπεριέχει, αλλά και των ενισχυμένων αντισεισμικών της  χαρακτηριστικών. 

 Επεξήγηση Ηλεκτρομηχανολογικής Μελέτης - Έξυπνου Κτιρίου 

       Το σύστημα θέρμανσης και ψύξης του κτιρίου γίνεται μέσα από κεντρική αντλία θερμότητας  αέρα-αέρα με fan-coil στην ψευδοροφή, η οποία παραλαμβάνει και τα υπόλοιπα δίκτυα των  Η/Μ εγκαταστάσεων. Η εγκατάσταση έξυπνου κτιρίου περιλαμβάνει σύστημα ελέγχου μέσω  WiFi του φωτισμού, της ψύξης-θέρμανσης, καθώς και έλεγχο εισόδου με κωδικό στο φουαγιέ,  το δωμάτιο παιχνιδιών και τα δωμάτια της εστίας.   

 ENG 

PROPOSAL  AT ARCHITECTURE COMPETITION - STUDENT HOUSES IN LIMASSOL

Lead Architects: Panagiotou Ioannis-Architect Msc-PGDip, 

                                      Balatsoukas Anastasios-Architect Dipl. Eng. / MSc, 

                                      Tsartsaraki Christina Architect  Dipl. Eng.

Location: Limassol, Cyprus

Date: 2025

      The initial design approach was shaped by the geometry of the plot, which led to the development of a compact building volume along its narrower southern edge. Toward the north, where the site widens, the floor plan opens into a V-shape, revealing an intentional spatial divergence. This volumetric division was further reinforced by circulation flows on the ground-floor level, which became another tool for decomposing the overall mass of the building.

       The extension of the open communal space into the heart of the complex, together with the decision to provide building access from both surrounding streets, allowed the architectural volume to be broken down into smaller, distinct forms both horizontally and vertically. A primary movement axis was thus created on the ground floor: this pathway leads visitors to the main entrance, while also defining seating areas, zones of planting, and bicycle parking.

       Double-height volumes accommodate the principal shared indoor functions—such as the reading room, gym, and playroom—where the seating area extends into the playroom in the form of a small amphitheater. Certain shared spaces were designed to unfold across both the ground floor and a mezzanine level (which is not considered a full storey), while the opposite section of the building contains the mechanical services floor at the same height. The insertion of this intermediate level was used to introduce a strong, double-height band along the facade, one that visually bridges the ground-floor level and shifts in texture and materiality between solid surfaces and glazing.

       The northern V-shaped wing reaches the building’s maximum height at 22.50 meters, while in the southern part a lower volume is developed. This design move allows for the formation of a communal, accessible green roof—an elevated outdoor space that complements the ground-level amenities and offers an alternative setting for resident relaxation.

       The design decisions that shaped the massing strategy allowed the building to “fold,” creating conditions for cross-ventilation in shared spaces, both at ground level and on the upper floors. The alternating layout of the residential units along a common structural axis offers residents expanded interior circulation zones—conceived as “micro-neighborhood corridors”—that foster social interaction alongside the private balconies of each unit.

        This alternation of residential units on every floor, and across the entirety of the upper levels, enabled further articulation of the facades. The interplay of setbacks and projections in the balcony design not only balances privacy and socialization for residents but also generates shaded conditions for rooms located deeper within the building envelope. For the protruding parts of the volume, an additional shading layer was designed on the facades, responding to the climatic needs of Limassol—especially on the south, west, and east orientations.

        This additional shading layer unfolds across the facades as a lightweight metal system, combining perforated panels with a vertical green screen that enhances the building’s bioclimatic performance. By allowing natural shading, the vegetation reduces exterior temperatures during the summer months while creating a micro-ecosystem of flora and fauna along the building’s edges.

        In the recessed zones created by alternating balcony layouts and glazed façade sections, reinforced concrete planters of varying sizes are introduced to support horizontal bands of planting across the upper floors while ensuring continuous vegetative growth over the facade. On the ground floor, “green arcades” are formed as vertical planted surfaces aligned with the greenery at ground level, providing sun protection for double-height glazing.

       These bioclimatic strategies are continued onto the accessible roof level, which is largely planted and shaded by a square metal pergola. Designed to support climbing plants and integrated perforated panels matching those of the façades, this space is accessible to all residents and extends over nearly half of the roof surface. In addition to passive design strategies such as optimal orientation, shading, and green surfaces, the proposal incorporates active energy-saving systems. A photovoltaic array is installed on the non-accessible portion of the roof, generating renewable energy from sunlight and reducing the building’s environmental footprint.

      The material palette emphasizes the expression of the structural frame, particularly around glazed areas. Large windows, exterior sliding units, and the exposed load-bearing structure are all painted in a greenish tone. Transparent surfaces used in clerestories, the mezzanine, and the mechanical floor are made of glass bricks, with the option for some of them to be operable.

      Solid wall sections are finished with white, scraped plaster as the final layer of an external thermal insulation system. In balcony recesses, durable rectangular ceramic tiles in a white tone are used. Light-colored cast terrazzo is applied to the internal floors, balconies, and walkable portions of the roof terrace, while timber cladding is introduced to the ceilings of the balconies.

     The secondary facade system consists of lightweight galvanized metal frames housing perforated metal sheets and rectangular mesh. All metal elements are electrostatically coated in white. In the uncovered areas of the plot, cool-colored concrete pavers and permeable cement-based planting slabs are used in zones not occupied by the main vegetation beds.

      The structure is based on a composite steel construction system. The load-bearing frame is supported by reinforced concrete foundations (either a raft slab or strip footings), while the superstructure is composed of steel beams and columns (HEA profiles) topped by composite concrete slabs poured over corrugated steel decking. This method was chosen for its prefabrication benefits and enhanced seismic resilience.

      Heating and cooling are provided by a centralized air-to-air heat pump connected to fan-coil units concealed within the suspended ceiling, which also accommodates MEP distribution. The smart-building system includes WiFi-based control over lighting, heating/cooling, and secure access by code in the foyer, playroom, and accommodation units.